Biologie op de werkvloer
Door: Iris Kleinlugtenbelt
Biologie ken je misschien nog van de citroenzuurcyclus? Of van een uienschil onder de microscoop? Een bijzondere variant is de biologie op de werkvloer. We hebben het dan bijvoorbeeld over Bokito- gedrag van leidinggevenden. Vorige week maakte ik dit nog mee: “Waar is Frans? Hij staat met zijn auto op míjn parkeerplek”. Sjonge zeg, op jouw parkeerplek, hoe durft hij! Even laten zien wie hier de alfa is en niet alleen richting Frans, die was immers niet in die ruimte, nee ook aan de anderen. Niemand gaf een weerwoord of stelde een vraag. De boodschap was duidelijk: Waag het niet! Patrick van Veen heeft er een leuk boek over geschreven getiteld: ‘Help, mijn baas is een aap!‘.
Eigenlijk zijn we allemaal apen
Je bent natuurlijk, in dat perspectief, ook zelf een aap. Op de een of andere manier lijkt het verhoudingen te versimpelen door een dergelijke vergelijking te trekken. Alsof je sneller ziet wat er precies gebeurt. Wie is mijn vriendje? Wie mag als eerste eten? Door een dergelijke bril op te zetten begrijp je ineens waarom dingen gebeuren zoals ze gebeuren. Het is niet netjes om te roddelen, dat weten we allemaal en we doen het toch. Waarom? Dat is een biologisch gegeven. We proberen onze positie te bepalen. Hebben we medestanders? Hoe groot is een risico? Stel dat je de enige bent die tegen een voorstel van een alfa ingaat! Dan krijg je de spreekwoordelijke klappen. Door je bewust te zijn van onderliggende biologische principes kun je anders gaan kijken naar de situatie en er tijdelijk even uitstappen. Het wordt er op zijn minst leuker van.
Bedrijfsculturen die zich weten te ontworstelen aan het primaire apengedrag, voor zover mogelijk, zullen denk ik beter presteren. Ik stel me zo voor dat het daar dan zo gesmeerd loopt als bij de mieren of de bijen maar dat worden weer andere vergelijkingen. Je ziet deze trend terug in ‘het nieuwe organiseren’. Medewerkers krijgen meer bevoegdheden en meer eigenaarschap.
Op zoek naar een nieuwe baan?
Momenteel zit ik middenin het begeleiden van medewerkers naar ander werk. Ik zie wat het effect is wanneer iemand lang onder een bepaalde aap heeft gewerkt. Ook al is de betreffende aap weg, de conditionering heeft zijn werk gedaan. Bij het denken aan de betreffende persoon schieten de stresshormonen al door het lijf. Als we het dan hebben over: “van werk naar werk”, betekent dit dat je gaat overstappen naar een nieuwe groep apen met een nieuwe alfa en dat je weer opnieuw je positie moet gaan bepalen. Het houden van een elevatorpitch is dus reuze eng en dit is meer dan alleen de plankenkoorts of eventuele introverte kant van de persoon. Het gaat over hoe kom je binnen als nieuwe aap? Wat is gewenst gedrag? Direct de groep in lopen en op het voedsel wijzen gaat ‘m niet worden. Nee, je kunt beter zelf voedsel meenemen. De ‘presenteer-jezelf-als-oplossing’ methode.
Recruiters hebben 10 seconden om een CV te scannen. Binnen die tien seconden moet bij hen het biologische principe van interesse bij de ander gewekt zijn. Hier kun je dus op inspelen, dat is precies wat ook reclame en marketing doet. Ben je goed zichtbaar en weet je de interesse te wekken? Geef een kind de keuze tussen 2 pakjes, mooi ingepakt en klein of lelijk ingepakt en groot, waarschijnlijk kiest het voor het grote kado. Dat is gewoon een biologisch gegeven. Bij volwassenen werken er nog steeds van dit soort principes. Het kan leuk zijn om eens vanuit biologisch perspectief te kijken naar werk, je baas, of solliciteren. Ach en als het dan niks is geworden kun je met een gerust hart denken: wat een stelletje apen!
Wil je een keertje naar je CV kijken? Of een gesprek over wat je nu echt wilt? Laten we dan Konnekten!